ách mạng công nghiệp lần thứ tư (Công nghiệp 4.0) đã và đang tạo ra những thay đổi sâu rộng trên toàn cầu, thúc đẩy chuyển đổi số trở thành xu hướng tất yếu trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội[1]. Tại Việt Nam, chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu cấp thiết để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn là động lực để xây dựng Chính phủ số, xã hội số và nền kinh tế số[2]. Trong lĩnh vực tư pháp, công tác bổ trợ tư pháp – bao gồm các hoạt động như công chứng, đấu giá tài sản, thừa phát lại và giám định tư pháp – đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các hoạt động tư pháp, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả cải cách tư pháp[3].

1. Thực trạng chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương

1.1. Đánh giá thực trạng

Chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp tại tỉnh Bình Dương đang tạo bước tiến đáng kể, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và mang lại tác động tích cực về kinh tế - xã hội, hướng tới phát triển bền vững. Các giải pháp số hỗ trợ các hoạt động như công chứng, đấu giá tài sản, thừa phát lại và giám định tư pháp không chỉ tối ưu hóa quy trình mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người dân, bao gồm khía cạnh kinh tế, xã hội và hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, từ đó khẳng định vai trò chiến lược của công nghệ trong việc định hình một Bình Dương hiện đại, thịnh vượng. Các tác động, ảnh hưởng chính:

- Tác động kinh tế: Chuyển đổi số trong bổ trợ tư pháp giúp giảm đáng kể chi phí giao dịch cho doanh nghiệp. Các nền tảng như Trang thông tin đấu giá trực tuyến cho phép tổ chức các phiên đấu giá mà không cần di chuyển, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Việc số hóa các dịch vụ như công chứng và hợp đồng điện tử cũng tạo điều kiện cho các giao dịch thương mại nhanh chóng, tăng cường năng lực cạnh tranh kinh tế của địa phương.

- Tác động xã hội: Các dịch vụ số trong bổ trợ tư pháp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người dân. Chứng thực điện tử, dù mới triển khai, đã giúp giảm thời gian chờ đợi khi thực hiện thủ tục hành chính, đặc biệt tại các khu vực đông dân cư. Người dân có thể lưu trữ và sử dụng bản chứng thực trên thiết bị cá nhân, tăng tính tiện lợi trong giao dịch pháp lý. Những cải tiến này không chỉ nâng cao sự hài lòng của người dân mà còn góp phần xây dựng hình ảnh chính quyền thân thiện, hiện đại.

- Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME): Chuyển đổi số tạo cơ hội lớn cho các SME tại Bình Dương. Các giải pháp như hợp đồng điện tử và đấu giá trực tuyến giúp doanh nghiệp giảm chi phí pháp lý, tiếp cận thị trường dễ dàng hơn. Chẳng hạn, một SME tham gia đấu giá trực tuyến có thể cạnh tranh công bằng với các đối thủ lớn mà không chịu gánh nặng chi phí tổ chức. Hơn nữa, các nền tảng số hỗ trợ xác thực hợp đồng nhanh chóng, giúp SME đẩy nhanh giao dịch, từ đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Những tác động này khẳng định chuyển đổi số không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là động lực chiến lược, góp phần xây dựng một Bình Dương tiên phong trong cải cách tư pháp và phát triển bền vững.

1.2 Thuận lợi

Chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương được hưởng lợi từ nhiều yếu tố thuận lợi, bao gồm chính sách địa phương, hạ tầng công nghệ, kết quả triển khai bước đầu, nhu cầu thực tiễn và sự công nhận quốc tế.

1.2.1. Chính sách địa phương tiên phong

Bình Dương là một trong những địa phương đi đầu ở phía Nam trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng Thành phố thông minh[4]. Chính quyền tỉnh đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số và ban hành các kế hoạch cụ thể để hỗ trợ quá trình này. Điển hình, kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 của Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương[5] đã đặt ra các mục tiêu rõ ràng, bao gồm việc số hóa các thủ tục hành chính công, triển khai các nền tảng số trong công tác công chứng, đấu giá tài sản và thừa phát lại. Những chính sách này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hiện đại hóa công tác bổ trợ tư pháp mà còn khẳng định cam kết của tỉnh trong việc xây dựng một hệ thống quản lý nhà nước hiệu quả, minh bạch và thân thiện với người dân.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 05-NQ/TU ngày 19/5/2022 của Tỉnh ủy Bình Dương về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đã xác định rõ các mục tiêu chiến lược, trong đó nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội. Những chính sách này không chỉ mang tính định hướng mà còn được cụ thể hóa thông qua các chương trình hành động, tạo động lực mạnh mẽ cho công tác bổ trợ tư pháp trong bối cảnh số hóa.

1.2.2. Hạ tầng công nghệ phát triển

Với vị thế là một trong những trung tâm kinh tế và công nghệ hàng đầu khu vực phía Nam, Bình Dương sở hữu hạ tầng kỹ thuật số tương đối đồng bộ và hoàn thiện. Hệ thống mạng lưới viễn thông, trung tâm dữ liệu và các nền tảng công nghệ thông tin hiện đại đã được triển khai rộng rãi trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp các giải pháp số vào công tác bổ trợ tư pháp. Các nền tảng như Trang thông tin đấu giá trực tuyến, phần mềm quản lý công chứng và hệ thống lưu trữ dữ liệu số đã được triển khai, cho thấy tiềm năng lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và cung cấp dịch vụ công.

Hạ tầng công nghệ phát triển còn thể hiện qua việc Bình Dương là một trong những địa phương đi đầu trong việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và chuỗi khối (Blockchain) vào các lĩnh vực quản lý nhà nước. Những tiến bộ này không chỉ hỗ trợ trực tiếp cho công tác bổ trợ tư pháp mà còn tạo tiền đề cho việc xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện, đáp ứng yêu cầu của ba trụ cột Chính phủ số, xã hội số và kinh tế số.

1.2.3. Kết quả bước đầu

Quá trình chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, đặc biệt trong các lĩnh vực đấu giá tài sản, chứng thực điện tử và quản lý thừa phát lại.

- Đấu giá trực tuyến: Trang thông tin đấu giá trực tuyến đã được triển khai và mang lại hiệu quả rõ rệt, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19, khi các hạn chế về di chuyển gây trở ngại cho các phiên đấu giá truyền thống. Nền tảng này cho phép mở rộng đối tượng tham gia, đảm bảo tính công khai, minh bạch và giảm chi phí thời gian, tài chính cho các tổ chức và cá nhân. Theo thống kê từ Sở Tư pháp Bình Dương, chỉ trong năm 2022, các phiên đấu giá trực tuyến đã thu hút sự tham gia của hàng trăm tổ chức và cá nhân từ nhiều địa phương, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài sản nhà nước.

- Chứng thực điện tử: Dù mới được triển khai tại một số địa phương, ứng dụng chứng thực điện tử đã cho thấy tiềm năng lớn trong việc giảm thời gian và chi phí cho người dân, tạo sự thuận tiện trong công tác quản lý của cơ quan quản lý nhà nước. Người dân có thể lưu trữ và chia sẻ các bản chứng thực điện tử thông qua thiết bị cá nhân, tăng tính tiện lợi và giảm sự phụ thuộc vào hồ sơ giấy. Tuy nhiên, việc triển khai đại trà vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, cần thêm thời gian để hoàn thiện.

- Quản lý thừa phát lại: Một sáng kiến đáng chú ý là việc sử dụng Google Drive để quản lý vi bằng trong lĩnh vực thừa phát lại[6]. Ứng dụng này cho phép các tổ chức thừa phát lại nhập liệu hồ sơ trực tuyến, giúp chuyên viên Phòng Bổ trợ tư pháp kiểm tra và trao đổi nghiệp vụ một cách nhanh chóng. Sáng kiến này không chỉ giảm khối lượng hồ sơ giấy mà còn tăng hiệu quả quản lý, đặc biệt trong bối cảnh số lượng tổ chức thừa phát lại tại Bình Dương tương đối lớn.

1.2.4. Yêu cầu thực tiễn khách quan

Công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về xử lý nhanh chóng và chính xác các thủ tục hành chính công. Với vai trò cung cấp dữ liệu đầu vào và hoàn thành các phán quyết của Tòa án, các hoạt động bổ trợ tư pháp như công chứng, đấu giá tài sản và thừa phát lại đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi của tổ chức và cá nhân. Sự phát triển của kinh tế số, với các giao dịch điện tử ngày càng phổ biến, đã tạo cơ hội để bổ trợ tư pháp tích hợp vào các nền tảng số, từ đó nâng cao hiệu quả phục vụ.

Bình Dương, với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và sự gia nhập mạnh mẽ của các doanh nghiệp công nghệ, đang chứng kiến sự bùng nổ của các giao dịch điện tử. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc số hóa các dịch vụ bổ trợ tư pháp, chẳng hạn như hợp đồng điện tử, chứng thực điện tử và đấu giá trực tuyến, để đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp trong môi trường số.

1.2.5. Công nhận quốc tế

Sự công nhận của Diễn đàn Cộng đồng Thông minh Thế giới (ICF) đã khẳng định vị thế của Bình Dương trong việc xây dựng Thành phố thông minh. Việc được vinh danh là địa phương tiêu biểu trong cộng đồng và nhiều năm là nằm trong TOP đầu không chỉ minh chứng cho tiềm năng của tỉnh trong chuyển đổi số mà còn tạo động lực để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào các lĩnh vực, bao gồm công tác bổ trợ tư pháp. Sự công nhận này cũng giúp Bình Dương thu hút sự quan tâm và hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận các giải pháp công nghệ tiên tiến.

1.3. Khó khăn

Bên cạnh những thuận lợi, công tác chuyển đổi số trong bổ trợ tư pháp tại Bình Dương cũng đối mặt với nhiều khó khăn, bao gồm hạn chế về khung pháp lý, hạ tầng kỹ thuật, nhận thức cộng đồng, triển khai các lĩnh vực mới và an toàn thông tin.

1.3.1. Khung pháp lý chưa hoàn thiện

Một trong những rào cản lớn nhất đối với chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp là sự thiếu hoàn thiện của khung pháp lý. Hiện nay, chưa có quy định thống nhất về việc tiếp nhận và lưu trữ các bản chứng thực điện tử trong các thủ tục hành chính. Nhiều cơ quan hành chính vẫn yêu cầu hồ sơ giấy, gây khó khăn cho việc áp dụng chứng thực điện tử một cách rộng rãi[7].

Ngoài ra, sự thiếu đồng bộ trong quy định chia sẻ thông tin giữa các cơ quan nhà nước là một vấn đề đáng lo ngại. Các dữ liệu liên quan đến cá nhân, tài sản và giao dịch (do các cơ quan như Công an, Thuế, Hải quan, Thi hành án dân sự quản lý) chưa được kết nối hiệu quả, dẫn đến tình trạng thông tin bị phân mảnh. Điều này làm giảm hiệu quả của các nền tảng số trong công tác bổ trợ tư pháp, đặc biệt trong việc quản lý đấu giá tài sản và thừa phát lại.

1.3.2. Hạn chế về hạ tầng và thiết bị

Mặc dù Bình Dương có hạ tầng kỹ thuật số phát triển, nhiều tổ chức và cá nhân bên ngoài các cơ quan nhà nước chưa được trang bị đầy đủ thiết bị để tiếp cận và sử dụng các dịch vụ số, chẳng hạn như chứng thực điện tử. Điều này gây khó khăn trong việc triển khai các giải pháp số hóa một cách đại trà, đặc biệt ở các khu vực nông thôn hoặc đối với các nhóm dân cư ít tiếp cận công nghệ.

Các phần mềm quản lý hiện tại trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, dù đã được triển khai, vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của chiến lược chuyển đổi số, như phần mềm quản lý công chứng và đấu giá tài sản cần được nâng cấp về tính năng, khả năng tích hợp và bảo mật để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thực tiễn. Những hạn chế này đòi hỏi phải có sự đầu tư lớn về nguồn lực và thời gian để khắc phục.

1.3.3. Nhận thức và thói quen sử dụng công nghệ

Nhận thức và thói quen sử dụng công nghệ của người dân và một số tổ chức vẫn là một rào cản đáng kể. Nhiều người dân tại Bình Dương, đặc biệt là ở các khu vực ngoại thành, chưa quen với việc sử dụng các nền tảng số như chứng thực điện tử hay đấu giá trực tuyến. Thói quen sử dụng các dịch vụ truyền thống, dựa trên hồ sơ giấy và giao dịch trực tiếp, vẫn chiếm ưu thế, khiến việc chuyển đổi sang môi trường số gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, sự thiếu đồng bộ trong nhận thức về chuyển đổi số giữa các cơ quan hành chính nhà nước cũng là một vấn đề. Một số cơ quan vẫn duy trì các quy định yêu cầu hồ sơ giấy hoặc chưa sẵn sàng áp dụng các giải pháp số, dẫn đến sự không thống nhất trong triển khai các dịch vụ công trực tuyến.

1.3.4. Thách thức trong việc triển khai các lĩnh vực mới

Lĩnh vực thừa phát lại, một lĩnh vực quản lý nhà nước tương đối mới trong bổ trợ tư pháp, đang đối mặt với nhiều khó khăn trong việc tích hợp vào các nền tảng số. Mặc dù sáng kiến sử dụng Google Drive để quản lý vi bằng đã mang lại hiệu quả bước đầu, nhưng giải pháp này vẫn tồn tại các hạn chế về bảo mật thông tin và khả năng xử lý dữ liệu lớn. Vì Google Drive là một nền tảng mã nguồn mở, việc đảm bảo an toàn thông tin và nâng cấp kỹ thuật thường không đáp ứng được yêu cầu của một phần mềm chuyên ngành.

Tương tự, các nền tảng đấu giá trực tuyến, dù đã được triển khai, vẫn cần thời gian để điều chỉnh về công năng, kỹ thuật và bảo mật. Theo đánh giá sơ bộ vào thời điểm ra mắt, Trang thông tin đấu giá trực tuyến tại Bình Dương đã phát huy tác dụng trong bối cảnh dịch Covid-19, nhưng vẫn chưa thể đánh giá toàn diện hiệu quả do thời gian triển khai còn ngắn và cần cải tiến thêm về tính năng.

1.3.5. An toàn thông tin và chỉ số chuyển đổi số thấp

An toàn thông tin là một trong những thách thức lớn đối với chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp. Theo đánh giá tiêu chí chuyển đổi số quốc gia năm 2021, Bình Dương xếp hạng thấp ở một số chỉ số quan trọng, bao gồm an toàn thông tin mạng (62/63), thể chế số (37/63), hoạt động kinh tế số (36/63) và hoạt động xã hội số (33/63). Những hạn chế này không chỉ ảnh hưởng đến việc triển khai các nền tảng số mà còn làm giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào các dịch vụ trực tuyến.

Việc đảm bảo an toàn thông tin trong các nền tảng như chứng thực điện tử, đấu giá trực tuyến và quản lý vi bằng đòi hỏi phải có các giải pháp bảo mật tiên tiến, chẳng hạn như mã hóa dữ liệu và xác thực đa yếu tố. Tuy nhiên, nguồn lực và chuyên môn trong lĩnh vực này tại Bình Dương vẫn còn hạn chế, cần được đầu tư mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

2. Tác động của chuyển đổi số đến công tác cải cách tư pháp

Cải cách tư pháp là nhiệm vụ trọng tâm của Việt Nam nhằm xây dựng một hệ thống tư pháp minh bạch, hiệu quả và công bằng, bảo vệ quyền lợi công dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số đã trở thành động lực quan trọng, không chỉ hiện đại hóa các hoạt động tư pháp mà còn góp phần đạt được các mục tiêu cải cách thông qua nâng cao minh bạch, tăng cường trách nhiệm giải trình, mở rộng tiếp cận công lý và hỗ trợ thực thi pháp luật. Tại Bình Dương, công tác bổ trợ tư pháp – bao gồm công chứng, đấu giá tài sản, thừa phát lại và giám định tư pháp[8] – đóng vai trò cầu nối, ứng dụng chuyển đổi số để thúc đẩy cải cách tư pháp, mang lại những thay đổi tích cực và bền vững.

2.1. Tác động đến tính minh bạch và trách nhiệm giải trình

Các nền tảng số, đặc biệt là Trang thông tin đấu giá trực tuyến, đã nâng cao tính công khai trong các hoạt động bổ trợ tư pháp. Bằng cách cung cấp thông tin chi tiết về tài sản, quy trình đấu giá và kết quả phiên đấu giá, các nền tảng này giúp giảm thiểu các hành vi tiêu cực như thông đồng hay gian lận. Điều này không chỉ củng cố niềm tin của người dân mà còn tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan tư pháp[9].

2.2. Tăng cường tiếp cận pháp lý

Chuyển đổi số mở rộng cơ hội tiếp cận dịch vụ công tư pháp, đặc biệt cho người dân ở khu vực nông thôn và các nhóm yếu thế trong xã hội. Chứng thực điện tử, dù mới triển khai, đã giúp người dân tại các địa bàn xa trung tâm (huyện như Bắc Tân Uyên, Phú Giáo hay Dầu Tiếng) thực hiện thủ tục hành chính mà không cần đến trực tiếp cơ quan nhà nước[10].

2.3. Hỗ trợ thực thi pháp luật

Các nền tảng số hỗ trợ hiệu quả cho quá trình thực thi pháp luật, đặc biệt trong thi hành án dân sự. Việc chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan như Công an, Thuế, Hải quan và Thi hành án dân sự giúp xác minh tài sản nhanh chóng và chính xác. Chẳng hạn, hệ thống dữ liệu số đã giảm thời gian tra cứu thông tin tài sản từ vài tuần xuống còn vài ngày, nâng cao hiệu quả xử lý các vụ án. Điều này không chỉ tiết kiệm nguồn lực mà còn đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương mang lại tác động tích cực đến cải cách tư pháp. Các nền tảng số tăng tính minh bạch, giảm hành vi tiêu cực, mở rộng tiếp cận công lý và hỗ trợ thực thi pháp luật hiệu quả hơn. Những kết quả này khẳng định vai trò chiến lược của chuyển đổi số, đặt nền tảng cho Bình Dương tiên phong trong cải cách tư pháp, hướng tới một hệ thống quản trị công minh bạch, hiệu quả và gần gũi với người dân.

3. Định hướng phát triển công tác bổ trợ tư pháp trong giai đoạn công nghệ 4.0

Để vượt qua các khó khăn và phát huy tối đa các thuận lợi, công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương cần được đổi mới theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện khung pháp lý và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng. Các định hướng cụ thể bao gồm:

3.1. Hoàn thiện khung pháp lý

Khung pháp lý là nền tảng để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của các giải pháp chuyển đổi số. Bình Dương cần tập trung vào các giải pháp sau:

- Ban hành quy định về chứng thực điện tử: Xây dựng các quy định cụ thể về việc tiếp nhận, lưu trữ và sử dụng các bản chứng thực điện tử trong thủ tục hành chính. Quy định này cần đảm bảo tính thống nhất giữa các cơ quan hành chính và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc gia về chuyển đổi số.

- Thúc đẩy chia sẻ dữ liệu liên ngành: Xây dựng cơ chế pháp lý cho phép kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan như Công an, Thuế, Hải quan, Thi hành án dân sự và Tài nguyên - Môi trường. Điều này sẽ giúp tạo ra một hệ thống dữ liệu tập trung, hỗ trợ việc quản lý thông tin về cá nhân, tài sản và giao dịch một cách nhanh chóng và chính xác.

- Hoàn thiện quy định về đấu giá trực tuyến và thừa phát lại: Ban hành các khung hướng dẫn chi tiết về quy trình đấu giá trực tuyến, bao gồm các yêu cầu về bảo mật, xác thực danh tính và xử lý tranh chấp. Đối với thừa phát lại, cần có các quy định cụ thể về quản lý Vi bằng điện tử và trách nhiệm của các tổ chức thừa phát lại trong môi trường số hóa.

3.2. Nâng cấp hạ tầng kỹ thuật

Hạ tầng kỹ thuật là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của chuyển đổi số. Các giải pháp cụ thể bao gồm:

- Phát triển phần mềm chuyên ngành: Đầu tư xây dựng và nâng cấp các phần mềm quản lý trong các lĩnh vực như công chứng, đấu giá tài sản, thừa phát lại và giám định tư pháp. Các phần mềm này cần được thiết kế với giao diện thân thiện, khả năng tích hợp cao và tính bảo mật mạnh mẽ.

- Hỗ trợ thiết bị cho tổ chức và cá nhân: Chính quyền tỉnh cần triển khai các chương trình hỗ trợ tài chính hoặc kỹ thuật để giúp các tổ chức và cá nhân, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, tiếp cận các thiết bị cần thiết cho việc sử dụng dịch vụ số, chẳng hạn như máy tính, điện thoại thông minh và phần mềm xác thực điện tử.

- Xây dựng trung tâm dữ liệu số: Thiết lập một trung tâm dữ liệu tập trung để lưu trữ và quản lý các hồ sơ số trong công tác bổ trợ tư pháp. Trung tâm này cần được trang bị các công nghệ bảo mật tiên tiến để đảm bảo an toàn thông tin.

3.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và đào tạo

Nhận thức cộng đồng là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự chấp nhận và sử dụng các dịch vụ số. Các giải pháp cụ thể bao gồm:

- Tuyên truyền lợi ích của dịch vụ số: Tổ chức các chiến dịch truyền thông trên các kênh như báo chí, mạng xã hội và truyền hình để phổ biến lợi ích của chứng thực điện tử, đấu giá trực tuyến và các dịch vụ bổ trợ tư pháp khác. Các chiến dịch này cần nhấn mạnh tính tiện lợi, tiết kiệm chi phí và minh bạch của các giải pháp số.

- Đào tạo cho công chức và người dân: Tổ chức các khóa tập huấn cho cán bộ tư pháp về cách sử dụng các phần mềm quản lý và nền tảng số[11]. Đồng thời, triển khai các chương trình đào tạo cộng đồng để hướng dẫn người dân cách sử dụng các dịch vụ như chứng thực điện tử và đấu giá trực tuyến.

- Xây dựng ứng dụng tích hợp: Phát triển ứng dụng Bình Dương số (SuperApp) như một kênh giao tiếp tổng hợp, cho phép người dân và doanh nghiệp tra cứu thông tin, thực hiện các thủ tục hành chính và phản ánh kiến nghị. Ứng dụng này cần được thiết kế với giao diện đơn giản và tính năng đa dạng để thu hút người dùng.

3.4. Tăng cường công tác phối hợp liên ngành

Sự phối hợp giữa các cơ quan là yếu tố then chốt để đảm bảo tính đồng bộ trong triển khai chuyển đổi số. Các giải pháp cụ thể bao gồm:

- Thành lập nhóm công tác liên ngành: Xây dựng một nhóm công tác bao gồm đại diện từ các cơ quan tư pháp, hành chính, công nghệ và an ninh mạng để giám sát và hỗ trợ quá trình chuyển đổi số trong công tác bổ trợ tư pháp.

- Thúc đẩy chia sẻ dữ liệu: Thiết lập các giao thức chia sẻ dữ liệu an toàn giữa các cơ quan, đảm bảo thông tin về cá nhân, tài sản và giao dịch được truy xuất nhanh chóng và chính xác. Điều này sẽ giúp giảm thiểu thời gian xử lý các thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý.

- Hợp tác với doanh nghiệp công nghệ: Kêu gọi sự tham gia của các doanh nghiệp công nghệ trong việc phát triển và vận hành các nền tảng số, chẳng hạn như Trang thông tin đấu giá trực tuyến và phần mềm quản lý công chứng. Sự hợp tác này sẽ giúp tận dụng nguồn lực và chuyên môn từ khu vực tư nhân.

3.5. Đảm bảo an toàn thông tin

An toàn thông tin là yếu tố sống còn để duy trì niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào các dịch vụ số. Các giải pháp cụ thể bao gồm:

- Đầu tư vào giải pháp bảo mật: Áp dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến như mã hóa dữ liệu, xác thực đa yếu tố và giám sát thời gian thực để bảo vệ thông tin trong các nền tảng số.

- Nâng cao năng lực quản lý an ninh mạng: Tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ cán bộ về an ninh mạng, đồng thời hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp cận các giải pháp bảo mật tiên tiến.

- Cải thiện chỉ số chuyển đổi số: Tập trung cải thiện các chỉ số còn thấp như an toàn thông tin mạng, thể chế số, hoạt động kinh tế số và xã hội số, thông qua việc đầu tư vào hạ tầng, nhân lực và khung pháp lý.

            Tóm lại, Công tác bổ trợ tư pháp tại Bình Dương đang ghi nhận những bước tiến đáng kể trong quá trình chuyển đổi số, nhờ vào các thuận lợi từ chính sách địa phương tiên phong, hạ tầng công nghệ phát triển, nhu cầu thực tiễn cao và sự công nhận quốc tế. Các kết quả bước đầu, như triển khai Trang thông tin đấu giá trực tuyến, ứng dụng chứng thực điện tử và sáng kiến sử dụng Google Drive trong quản lý thừa phát lại, đã cho thấy tiềm năng lớn của việc số hóa trong việc nâng cao hiệu quả và minh bạch của các hoạt động bổ trợ tư pháp. Tuy nhiên, những khó khăn liên quan đến khung pháp lý chưa hoàn thiện, hạn chế về hạ tầng kỹ thuật, nhận thức cộng đồng, thách thức trong triển khai các lĩnh vực mới và an toàn thông tin vẫn là những rào cản cần được khắc phục. Để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ Công nghiệp 4.0, Bình Dương cần tiếp tục đổi mới công tác bổ trợ tư pháp theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, đẩy mạnh tuyên truyền và tăng cường phối hợp liên ngành.

Với vị thế là một trong những địa phương dẫn đầu về kinh tế và công nghệ, Bình Dương có tiềm năng lớn để trở thành mô hình mẫu trong việc ứng dụng chuyển đổi số vào công tác bổ trợ tư pháp. Những nỗ lực này không chỉ góp phần vào sự nghiệp cải cách tư pháp mà còn hỗ trợ mục tiêu phát triển bền vững, xây dựng một Bình Dương văn minh, hiện đại và thông minh.

Tài liệu tham khảo

- Nghị quyết 54-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về chủ trương tham gia Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

- Thông báo Kết luận số 108-TB/VPTW ngày 18/11/2024 của Tổng Bí thư Tô Lâm, về yêu cầu tăng cường đào tạo nguồn nhân lực pháp luật chất lượng cao và cơ cấu lãnh đạo ngành tư pháp tham gia cấp ủy địa phương.

- Quyết định số 983/QĐ-BTP ngày 10/6/2021 của Bộ Tư pháp về Ban hành Kế hoạch Chuyển đổi số Ngành Tư pháp đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

- Diễn đàn Pháp luật thường niên 2023: Chuyển đổi số trong ngành Tư pháp.

- Nghị quyết 05-NQ/TU ngày 19/5/2022 của Tỉnh ủy Bình Dương về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

- Kế hoạch số 320/KH-STP ngày 08/12/2021 của Sở Tư pháp Bình Dương về Chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 của Sở Tư pháp Bình Dương.

https://egov.chinhphu.vn/xay-dung-chinh-phu-dien-tu-huong-toi-chinh-phu-so-xa-hoi-so-va-nen-kinh-te-so-a-NewsDetails-37665-14-186.html

https://www.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/hoat-dong-cua-lanh-dao-bo.aspx?ItemID=6762

https://www.binhduong.gov.vn/gioi-thieu/2024/04/819-xay-dung-thanh-pho-thong-minh-va-vung-doi-moi-sang-ta

https://dets.moj.gov.vn/tin-tuc/danh-sach-to-chuc-dau-gia-tai-san-du-dieu-kien-thuc-hien-hinh-thuc-dau-gia-truc-tuyen-903.html

https://daugiatcc.com/